Từ nhỏ tôi đã được học Lê Thánh Tông là một vị minh quân tiêu biểu trong lịch sử Việt Nam. Hiển nhiên ông là một vị vua có kiến thức, năng lực và thành tựu. Theo tư duy thông thường thì có năng lực, kiến thức và thành tựu, hiển nhiên là một vị vua tốt. Nhưng nếu phân tích kỹ thì thấy dường không phải như vậy. Nếu như vậy người ta đã tuyển chọn lãnh đạo bằng IQ, thi cử hoặc bằng cấp. Và như vậy thì xã hội đơn giản biết mấy.
Lê Thánh Tông tên thật là Tư Thành, lên ngôi nhờ một cuộc chính biến lật đổ ông hoàng cả là Nghi Dân, người đã giết ông hoàng hai là Bang Cơ để lên ngôi. Ban đầu đại công thần Lê Lăng đề xuất ông hoàng ba là Khắc Xương, nhưng Khắc Xương không nhận, nên các đại công thần Nguyễn Xí mới mời Tư Thành nối ngôi. Tư Thành hồi nhỏ phải cùng mẹ lánh nạn tranh giành trong cung đình và được Nguyễn Trãi che chở dấu ở chùa Huy Văn.
Sau khi lên ngôi, Tư Thành lần lượt giết Khắc Xương và Lê Lăng. Đó là điểm ngờ thứ nhất về tư cách minh quân của ông. Thứ hai thái độ và từ ngữ của vị vua này với các đại thần cũng khá thô tục. Ngô Sĩ Liên cũng đã từng bị bắt lột mũ và đái vào mũ để hạ nhục và bị mắng là "liếm trôn trĩ" một đại thần là Nguyễn Đức Trung (thủy tổ của nhà Nguyễn). Các vụ này xảy ra không chỉ một lần. Thứ ba, việc tụ tập nhị thập bát tú để xướng họa và nịnh hót thơ văn của vua cũng không phải là "minh", để dẫn tới vua lầm tưởng thi tài của mình hơn cả Lý Bạch, Đỗ Phủ. Thứ tư, nhà vua khá hoang dâm xa xỉ, nghi là chết vì bệnh lậu. Sử gia cũng ghi lại: công trình thổ mộc làm hại sức dân và việc phòng the có chỗ không hay và cái kém của vua.
Đứng về mặt công tích: nhà vua có võ công lớn đánh bại Chiêm Thành. Các công trình xây dựng thể chế tuy được ca ngợi nhiều, nhưng có lẽ không xứng danh. Bằng cớ là sau khi Lê Thánh Tông mất chưa đầy 15 năm nhà Lê đã suy tàn. Kiến trúc sư phải được đánh giá bởi công trình của mình. Công trình sập, không thể nói kiến trúc sư giỏi. Người xây dựng chế độ thể chế phải được đánh giá bằng kết quả của thể chế đó và các triều đại tiếp theo. Cũng phải nhắc thêm các vị vua thi sĩ như Caligula, Neron, Trần Hậu Chủ, Lê Uy Mục, Lê Tương Dực đều là các bạo chúa khét tiếng trong lịch sử.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét