Thuật bảy mươi hai kế của Quỷ Cốc Tử (6)

Mưu kế nghị thuyết tiến thoái, âm mưu dương mưu
Xoay chuyển càn khôn, đánh phá từng phần riêng lẻ
Kín như quẻ Dịch, trộm hết thiên cơ
Một lời nói ra hưng thịnh nước nhà, đám đông không chống nổi một người 

Kế sâu trong các kế, trời đất không dừng, trở tay đảm việc

Nguyên văn

第十一计 高瞻远瞩

鬼谷子曰：“智用于众人之所不能知，亦能用于众人之所不能见。

众人不知道的东西，众人看不见的东西，智者独能明察秋毫。

Phiên âm

 Đệ thập nhất kế Cao chiêm viễn chúc

        Quỷ cốc tử viết: "Trí dụng vu chúng nhân chi sở bất năng tri, diệc năng dụng vu chúng nhân chi sở bất năng kiến."

        Chúng nhân bất tri đạo đích đông tây, chúng nhân khán bất kiến đích đông tây, trí giả độc năng minh sát thu hào.

Dịch

Kế thứ mười một Nhìn xa trông rộng

        Quỷ Cốc Tử nói: “Trí dùng ở chỗ đám đông không thể biết, cũng có thể dùng ở chỗ đám đông không thể thấy.”

        Đám đông không biết cách nào, đám đông nhìn không thấy gì, kẻ trí một mình biết rõ từng tý.

Lời bàn của Lệnh Lỗi Dương

       Phương Tây có câu: “Sự ngu dốt của người đời không có giới hạn, nên Chúa và các thánh thần hoài công mãi.” Vì thế thiên hạ mới phải có kẻ trí, cũng vì thế kẻ trí mới có chỗ dụng công.

       Khi đem kế sách thi hành sẽ cần đến đám đông, khi hoạch định chỉ nên dựa vào kẻ trí. Bất kể âm hay dương mưu chỉ có kẻ trí mới thấy được rõ.Thánh nhân là kẻ trí giỏi về dương mưu, khác kẻ trí bình thường chỉ thạo âm mưu ở chỗ kế sách của họ dù nói rõ nhưng không phải bậc minh chúa, không thể thi hành.

       Ngày nay, thường thấy những kẻ tầm thường lạm giữ ngôi cao làm ngược, hoạch định kế sách cậy đám đông để ô mị, thi hành độc chiếm giữ kín để hà lạm. Kẻ trí bị chèn ép sinh loạn hay thời loạn chèn ép kẻ trí?

Nguyên văn

第十二计 翻手为背

鬼谷子曰：“为小无内，为大无外。益损、去就、倍反，借以阴阳御其事，阳动而行，阴占而藏，阳动而出，阴随而入，阳还终始，阴极反阳。” 

变是万物发展的规律，我们只有运用灵活的而不是机械的方法来处理我们面前的事情，才能胜不骄败不馁。

Phiên âm

Đệ thập nhị kế Phiên thủ vi bối

        Quỷ cốc tử viết: "Vi tiểu vô nội, vi đại vô ngoại. Ích tổn, khứ tựu, bội phản, tá dĩ âm dương ngự kỳ sự, dương động nhi hành, âm chiếm nhi tàng, dương động nhi xuất, âm tùy nhi nhập, dương hoàn chung thủy, âm cực phản dương."

        Biến thị vạn vật phát triển đích quy luật, Ngã môn chích hữu vận dụng linh hoạt đích nhi bất thị cơ giới đích phương pháp lai xử lý ngã môn diện tiền đích sự tình, tài năng thắng bất kiêu bại bất nỗi.

Dịch

Kế thứ mười hai Trở bàn tay đảm việc

        Quỷ Cốc Tử nói: "Làm nhỏ không trong, làm lớn không ngoài. Lợi hay thiệt, theo hay bỏ hay, đỡ hay chống, đều nhờ âm dương mà chế ngự sự việc, dương động thời làm, âm chiếm thời ẩn, dương động mà ra, theo âm mà vào, cuối cùng dương sẽ quay lại, âm đến cực điểm sẽ trở về dương."

        Biến chuyển là quy luật phát triển của vạn vật, chúng ta chỉ vận dụng phương pháp linh hoạt để xử lý tình hình trước mắt chứ không được máy móc, mới có thể thắng không kiêu bại không nản.

Lời bàn của Lệnh Lỗi Dương

    Thế nào là “nhỏ không trong, lớn không ngoài”? Nếu nói mọi việc không quản lớn nhỏ, là chưa hiểu được một chữ “làm”. Phàm xử lý sự việc phải tính cho vuông ngoài tròn trong. Tuy vậy, ở đời cầu toàn máy móc sẽ không thể chu toàn, khi việc đời xoay chuyển như trở bàn tay. Làm việc lớn lại chạy theo danh hão hoặc sợ bên ngoài đàm tiếu, không lo củng cố thực lực, thắt chặt đồng tâm, không phải là “vi đại vô ngoại”. Thủ tục rắc rối, nghi thức rườm rà, sợ trách nhiệm không dám quyết trong xử lý công việc lặt vặt, bỏ lỡ cơ hội, không phải là “vi tiểu vô nội”

     Muốn chế ngự được mọi hoàn cảnh, kế sách phải biến hóa như lật bàn tay. Chỉ cần giữ vững mục đích cuối cùng và lẽ âm dương, tùy thời tiến thoái, thời cơ sẽ quay trở lại. Co về là để duỗi ra trúng đích và đúng lúc.

      Người phương Tây nói “bí quyết của thành công là phải sẵn sàng có mặt đúng chỗ và đúng lúc”.  Đó chính là “trở bàn tay đảm việc”. Những kẻ cố đi ngược âm dương lao đầu vào đá, thủ cựu căng cứng giữ nguyên lối cũ, làm sao giữ được thần khí, ý chí để có thể hành động nhanh và đúng hướng khi thời cơ tới.