Chú lợn biết nói (truyện Hungari)

CHÚ LỢN BIẾT NÓI

Tác giả:  Moldova György (Hungari) 

Người dịch: Lệnh Lỗi Dương

Từ nguyên bản tiếng Hung: A beszélő disznó

(Dịch giả giữ bản quyền. Mọi hình thức sử dụng đều phải được phép bằng văn bản hoặc e-mail)

LỜI NGƯỜI DỊCH:

       Moldova György là nhà văn Hungari được nhiều độc giả ưa thích nhất. Ông được giải thưởng Kossuth là giải thưởng cao quý nhất về văn học, nghệ thuật của nhà nước Hungari. Các tác phẩm của ông thường nói về những vấn đề trọng tâm và đặt ra các câu hỏi mới cho cuộc sống. Các tác phẩm trào phúng của ông nói về thói hư tật xấu của xã hội với một văn phong đả kích sâu cay. 

       Về quan điểm chính trị, ông luôn bênh vực và yêu mến Kadár János (nguyên tổng bí thư Đảng Lao động Hungari). Trước sau, ông vẫn cho rằng thời kỳ cầm quyền của Kádár János là thời kỳ tốt đẹp nhất của Hungari trong thế kỷ 20. Trái với quan điểm đang thịnh hành ở Hungari hiện nay, ông cho rằng việc Kadár János, lên cầm quyền sau sự kiện 1956 là hợp pháp và cần thiết. Điều đó chứng tỏ Moldova György viết các tác phẩm trào phúng không phải để chống phá chế độ, mà ông chỉ muốn đả kích thói hư tật xấu nhằm xây dựng một xã hội tốt đẹp hơn. 

       Độc lập với quan điểm chính trị của nhà văn, chúng tôi muốn giới thiệu tới độc giả các tác phẩm của Moldova György với một phong cách trào phúng những hết sức trí tuệ và độc đáo. Tác phẩm "Con lợn biết nói" nói về một loại người cơ hội ngày càng có nguy cơ trở nên phổ biến. Điều đáng buồn là lớp người này hình thành nhờ những khuyết điểm của cơ chế. Một cách bản năng không cần biết đến các giá trị chung của loài người, chúng chiếm những vị trí và tiện nghi quan trọng trong xã hội.

*

    Vào lúc mười rưỡi tối, sau đợt cho ăn cuối cùng Kerekes, nhân viên chăn lợn của nông trường quốc doanh (1) Feketetelek tắt điện ở chuồng số IX, để các chú lợn bột có thể ngủ yên. Một lần nữa gã đi dọc theo khu chuồng rộng rãi đến mức có thể họp chợ (2), gã kiểm tra nhiệt độ, xem có còn đủ nước trong bình dự trữ, thấy mọi việc đều ổn thỏa. Gã đi đến cuối dãy chuồng, đột nhiên có ai lên tiếng phía sau lưng: 

    – Con mẹ mày, Józsi!

    Tên thường gọi của Kerekes thực ra là Lajos, nhưng gã cũng quay người lại hướng về phía tiếng nói, gã tưởng rằng có anh bạn chăn lợn nào đó say, đang co mình lảm nhảm trong góc chuồng lợn, nhưng cho dù gã chú ý thế nào cũng không thấy ai. Có phần hơi mất tự tin, nhưng gã cũng bình tĩnh lại ngay sau sự kiện này, và cố tự giải thích là có thể có ai đó chửi thề bên ngoài khu chuồng trại, hoặc cũng có thể là tai gã đã bị ù. 

    - Hôm nào đó, mình phải đi khám bệnh, và phải rửa tai một cái mới được - gã lẩm bẩm.
    Kerekes nâng then cửa sắt lên, để cài vào cửa, một lần nữa cái giọng cao, khàn khàn trước đó lại cất lên

    – Con mẹ mày, Józsi!

    Bây giờ thì không còn nghi ngờ gì nữa mà đã có thể khẳng định rằng bên trong khu chuồng có ai đã nói, thậm chí có thể xác định được cả hướng của tiếng nói đã phát ra từ ngăn thứ IV. Trong ngăn này, có chứa các chú lợn bột mà nông trường quốc doanh đã mua lại từ các chủ cá thể, để bù vào số lợn chết, mà trận dịch khuẩn Bruce đã gây ra cho đàn lợn.

    Kerekes bước đến gần ngăn số IV. Đêm nay có chín chú lợn bột nằm phía sau lưới trong tư thế rất kỳ quặc: tám chú chúi mõm quấn vào nhau theo một cách chưa từng thấy, đến nỗi một ông hàng thịt giàu kinh nghiệm cũng thấy khó mà chọn lọc ra được, đầu nào hay chân nào là của chú lợn nào, nửa phần lớn còn lại của ngăn chuồng, đang bị một chú lợn đang dang người ra ngủ say chiếm lĩnh. Có lẽ chú ta đã phải đánh nhau một trận ác liệt để đạt được vị thế đặc biệt này, bởi vì khi Kerekes bật đèn pin, đã thấy những vết thương đỏ trên tai, trên cổ chú lợn có từng đám lông đẫm máu kết lại từng chùm. Gã nhân viên chăn lợn tỳ khuỷu tay lên lưới chăm chú nhìn mấy phút, cố đợi giọng nói cất lên lần nữa. Một hồi lâu, chỉ nghe có tiếng thở phì phò càu nhàu của đám lợn đang nằm kết thành bầy, khi một chú lợn bột nào đó vặn vẹo, phá đám giấc ngủ của cả đám, bỗng nhiên chú lợn nằm riêng lên tiếng: 

    – Con mẹ mày, Józsi!

    Kerekes thất kinh, một hồi lâu mới có thể hoàn hồn đến mức có thể rời xa ngăn chuồng với hai đầu gối run bần bậy, vừa đi cố ngoái nhìn lại. Ra đến bên ngoài, gã đứng trước dãy chuồng, lấy khăn tay đã vò nát lau mồ hôi trán, gã biết rằng, phải đi báo cáo ngay với cấp trên về phát hiện mới của mình.

    Thạc sĩ (3) Barta Edit, nữ giám đốc nông trường quốc doanh bấy giờ vẫn còn thức, cô đang viết bài nghiên cứu cho một tạp chí nông nghiệp, đúng lúc cô đang tra nghĩa của từ "thu hoạch" trong Từ điển Giải nghĩa, thì Kerekes gõ cửa, báo với cô bằng một giọng như sắp chết ngạt, rằng có một con lợn bột biết nói. Nữ giám đốc sửa lại kính:

    – Nghe đây, Kerekes: tôi đã từng tha tội cho anh, lần trước anh đã vục mặt vào máng, ăn bột cá, sau đó lại dí mũi vào máng uống nước của lợn, nhưng nếu từ việc đó anh lại dám suy diễn rằng, anh có thể tự do làm mọi thứ, và vào giờ đêm thế này còn đến quấy rối với những trò nhảm nhí thế này, tôi sẽ đá đít anh ngay.

    Gã nhân viên chăn lợn thề non thề biển, rằng gã nói thật, và van vỉ cho đến khi thuyết phục được vị nữ giám đốc đi cùng mình ra khu chuồng lợn.

    Đã qua nửa đêm, khi họ ra đến nơi, và đứng trước ngăn chuồng nuôi lợn số IV. Trong số chín chú lợn bột có tám chú vẫn ngủ say, chỉ có chú lợn tách riêng đứng trên bốn chân trong ánh đèn pin le lói, miệng sùi ra những đám bọt lớn, mắt đỏ ngầu nhìn các vị khách một cách nghi ngại.

    – Đợi chút – Kerekes nói một cách vỗ về, và cúi người qua lưới – Con mẹ mày, Józsi!
    – Anh dám ăn nói thế à, Kerekes, ngay trước mặt tôi?!
    – Xin giám đốc đừng giận, tôi đã nghe đúng câu này từ con lợn này, và rất có thể, nó không biết câu nào khác. Nào hãy nói đi, con mẹ mày, Józsi! – và gã xoa lưng chú lợn động viên.

    Chú lợn không lên tiếng, xoay đầu sang phải, sang trái, rồi bằng một động tác xảo quyệt ti tiện ngoạm luôn vào tay của gã chăn lợn, đến mức tiếng xương kêu nghe răng rắc dưới hàm răng của nó.      

     Thạc sĩ Barta Edit cay cú nhìn gã chăn lợn đang nhảy dựng lên vì đau:

    – Chúc mừng! Ngày mai mời anh đến chỗ tôi lấy lại sổ lao động nhé, Kerekes, anh sẽ không thể đùa với tôi được nữa đâu!

*

    Gã chăn lợn cuống quýt rửa và băng tay, trên đó còn hằn những vết răng nhọn hoắt rướm máu, sau đó gã xách một con dao bếp, gã quyết phải cắt cổ con lợn đã dám biến gã thành trò hề. 

    Chú lợn còn thức và đang đợi, như thể nó đã tính sẵn, rằng Kerekes sẽ quay trở lại, nó bắt đầu hét lên, và chạy vào giữa các bạn đang ngủ thành bầy, chúng bừng tỉnh giấc, và tiếng la hét rầm rĩ của chúng đã khua dậy cả dãy chuồng, và những nhân viên chăn lợn trực nhật của các dãy chuồng khác và những người gác đêm cũng chạy tới gần. Kerekes chỉ kịp lôi chú lợn đang dùng cả bốn chân để cố níu bám lại, gã cuộn chú lợn vào áo khoác và chạy đi.Gã đặt chú lợn xuống trong kho trộn thức ăn, ở đây không có ai làm việc vào buổi đêm, hơn nữa các túi giấy nhồi kín chất thành đống cũng không cho tiếng động lọt ra ngoài. Kerekes giơ dao sắp sửa đâm, thì bất ngờ chú lợn bột bị kẹp chặt dưới cánh tay lên tiếng:

    - Anh giai Lajos thân mến ơi - không biết, tôi có thể gọi anh như thế không - ở đây có chuyện hiểu lầm nào đó đã xảy ra.

    Bây giờ Kerekes đã không còn để tâm đến điều kinh ngạc, làm sao chú lợn bột lại nói được bằng tiếng người, gã nắm chặt con dao trong tay phải vừa lắc vừa rít lên:

    - Đồ rác rưởi, mày đã làm tao bẽ mặt trước giám đốc! Tại sao mày lại không lên tiếng, khi tao hỏi mày hả?!

    - Tình hình không phù hợp. Nếu các anh tóm lấy tôi, và đưa ra khỏi dãy chuồng, tôi đã sẵn sàng phục tùng, anh giai Lajos thân mến ơi, thử nghĩ một phút xem: nếu tôi nói một tiếng trong dãy chuồng, tất cả bọn lợn kia sẽ nhận ra là tôi biết nói, mà điều này thì chúng ta cần phải giữ kín bằng mọi giá.

     - Sao vậy?
     - Xin đừng giận nhé, anh giai Lajos thân mến, đây là việc riêng của tôi.
    Kerekes lại thấy nhức nhối tay phải, nơi gã đã bị chú lợn cắn vào, thế là máu nóng lại bốc lên đầu gã:
     - Mày vẫn còn ông kễnh thế cơ à? Mày làm tao táng gia bại sản, người ta đã đuổi việc tao vì mày, và mày vẫn còn láo toét? Mày phải chết, đồ khốn ạ!
     Chú lợn ra mặt bất cần, như thể chán ngấy, về việc phải giải thích nhiều lần cùng một việc

     - Xin đừng cứng cổ như vậy nữa đi, anh giai Lajos thân mến! Tôi sẵn sàng đi cùng anh tới chỗ chị giám đốc, tôi sẽ giải thích mọi việc cho chị ấy. Tôi đảm bảo, chị ấy sẽ nhận lại anh.

     Kerekes tỏ ra không chắc chắn:
     - Nhưng nếu mày bịp tao, ngay lúc đó mày sẽ tận số.
     - Tôi phải giải thích cái quái gì đây? Anh vẫn còn cầm dao mà, anh giai Lajos thân mến.

    Đã quá nửa đêm, chúng gõ cửa và làm thức giấc thạc sĩ Barta Edit đang ngủ say. Người nữ giám đốc mở cửa, vừa nhìn thấy Kerekes, ôm lợn trong vòng tay, bắt đầu nổi cáu thực sự, và chỉ thẳng tay ra cửa:

    - Cút ngay khỏi đây!

    Kerekes khiếp vía đã định lui ra, nhưng chú lợn thúc gã đặt nó xuống đất, đứng lại trước mặt nữ giám đốc, hắng giọng nói một cách kính trọng:

    - Xin lỗi về việc nói chen ngang, nhưng tôi phải bảo vệ cho anh giai Lajos. Anh ấy đã nghe chính xác, tôi nói mê, và thực sự tôi đã nói, xin lỗi vì cách nói, Józsi, con mẹ mày!

    Nữ giám đốc im bặt, kinh ngạc sửa lại kính, và chỉ biết hỏi:
     - Thế ai là Józsi?
     - Chính tôi đây. Phải biết là bác Senkei ... 

     - Nguyên chủ tịch hội đồng nhân dân xã ấy ư?
     - Vâng, ông ấy là chủ cũ của tôi, nông trường quốc doanh đã mua lại tôi từ ông ấy, ngắn gọn là bác Senkei gọi tôi là Józsi, và chửi tôi suốt, vì tôi cứ chạy lung tung.
     - Thế anh học nói thế nào?

     - Tôi là lợn bầu cử, phải biết rằng bác Senkei mua tôi, khi ông ấy không được bầu lại làm chủ tịch hội đồng nhân dân xã, mà họ buộc ông ấy phải nghỉ hưu. Ông ấy sống một mình, con cái đã chuyển về Pest hết, vợ thì chết, nên ông ấy phải có việc gì đó để làm. Suốt ngày ông ấy làm việc lặt vặt bên cạnh chuồng, và nói với tôi. Trước tiên, tôi chỉ thuộc được một hai từ, rồi từ từ tôi hiểu được mọi chuyện. 

     - Chủ của anh có ngờ được rằng anh biết nói không?

     - Không hề, xin lỗi vì cách nói, nhưng bác Senkei điếc đặc như một khẩu pháo. Hơn nữa tôi cũng rất để ý, không để bị lộ, vì chị cũng biết đấy, nhỡ đâu, ông ấy không tin vào tôi nữa thì sao. Sau đó khi bác Senkei chết, mấy người con trai về nhà, bán đi tất cả, kể cả gia sản cũng xóa sổ luôn, và tôi đã thông qua khu vực sản xuất hàng hóa cá thể mà đến chỗ các chị, công xưởng lớn của nông nghiệp xã hội chủ nghĩa phát triển.

    Thạc sĩ Barta Edit nghe Józsi nói nhưng vẫn chưa bình tĩnh lại sau khi kinh ngạc.
     - Nhưng làm sao anh biết được những cách nói này?
Chú lợn cúi đầu mỉm cười khiêm tốn:

     - Kẻ cố gắng, luôn thu hoạch được điều gì đó. Tôi học được nhiều nhất là từ bác Senkei, người mà tôi có thể gọi là thần tượng của mình, mà thực ra tôi cũng đã cố gắng phấn đấu rèn luyện. Ngay trước cửa dãy chuồng của chúng tôi, có một cái thứ đồ công cộng nói ông ổng, hay nói theo cách nông dân, xin lỗi vì cách nói, cái rá gỗ. Tôi nghe mọi chương trình, tôi thích nhất là các bài giảng về chính trị, nhưng tôi cũng rất thích nghe âm nhạc.

       Chú lợn bắt đầu nghêu ngao
      - Nào bạn Cô dắc tự hào ta ơi ...
     Đã gần năm giờ, ngoài trời đã hửng sáng, phải lo về chuyện lỡ có tổ trưởng sản xuất hay nhân viên kỹ thuật đến đến xin chỉ thị gì đó của nữ giám đốc, và sẽ quấy rầy câu chuyện, vì thế họ hẹn với nhau, là trước mắt Kerekes sẽ đem chú lợn lại dãy chuồng và sẽ đưa chú lợn trở lại vào buổi tối.Trên đường quay về, chú lợn duỗi người một cách thỏa mãn trong áo khoác của gã chăn lợn:

     - Không phải sợ gì đâu, anh giai Lajos ạ, khi nào tôi vẫn còn đây, tôi thường không quên những người của mình. Tôi có một ý tưởng, tôi chưa muốn hứa hẹn lung tung, nhưng nếu được bọn họ chấp nhận, thì không những tôi sẽ kiếm chác được, mà phải có phần gì đó của anh.

*

    Người nữ giám đốc suốt ngày chỉ bóp trán suy nghĩ về việc làm thế nào để sử dụng được những năng khiếu đặc biệt của chú lợn bột, nhưng chỉ nghĩ ra được mỗi một chuyện: liệu chú lợn có thể lên sân khấu cùng một nhóm diễn viên với tư cách là người nói chuyện bằng bụng. Cho đến tối, cô vẫn hoàn toàn không có phương hướng gì, bèn hỏi Józsi: 

    - Chúng tôi nên bắt đầu làm gì với anh?
    - Trân trọng kính thưa, tôi đã nói với anh giai Lajos, rằng tôi có một đề nghị, sẽ đem lại các nguồn lợi cho các bên ...
    - Anh nghĩ về việc gì, anh ... gì đó ... thân mến.
    Chú lợn bột vui vẻ mỉm cười:
    - Xin cứ gọi tôi là Józsi, một cái tên Hungari giản dị và chân thật.
    - Vậy thì Józsi thân mến ?

    - Tôi nghĩ là, chúng ta nên làm như thể không có chuyện gì xảy ra, xin hãy đặt tôi trở lại chỗ lũ lợn bột. Tôi sẽ theo dõi xem các đồng bọn của tôi nói gì, ý kiến của chúng như thế nào về sự phục vụ, chỗ ở và nhất là về các vị, những người lãnh đạo, mà tất cả chúng tôi đều phải kính mến và tôn sùng. Các vị sẽ thường xuyên kiếm cớ đưa tôi lên văn phòng, sau này tôi sẽ tìm ra một cái cớ gì đó, và tôi sẽ báo cáo về mọi việc.

     Chú lợn nghếch cao cái mũi tròn lên, và nhìn thạc sĩ Barta Edit một cách chờ đợi, nó không hiểu được ánh mắt suy tư của nữ giám đốc, nói thêm một cách thiếu tự tin:

     - Tôi chưa nghe thấy, trong loài người đã từng có một hệ thống như thế này, nhưng trong loài lợn theo tôi sẽ rất thành công.
     Cuối cùng mắt của nữ giám đốc cũng sáng lên sau cặp kính.

    - Rất hay! Theo tôi biết thì đây là nỗ lực đầu tiên trong việc phát triển chăn nuôi theo lối công xưởng lớn, về việc chúng ta phải có báo cáo về tâm lý trực tiếp của những cá nhân đã được chọn để vỗ béo - cô nhìn chú lợn -, và anh có yêu cầu gì cho việc đó? Anh vừa nhắc đây là chuyện về quyền lợi nhiều bên.

     - Trước hết tôi mong rằng, các vị để anh giai Lajos trở lại làm việc, và anh ấy nhận được phần thưởng là năm ... không, sáu trăm phô rint (4).
     - Việc bổ nhiệm, tôi sẽ quyết định có hiệu lực ngay, nhưng phần thưởng thì trước mắt không thể, vì không còn khoản nào.
     - Nếu vậy có lẽ nên đưa một khoản vào mục "R", còn dư lại từ vụ thưởng cho những người đã tham gia phong trào hiến máu tự nguyện - Chú lợn nói.
     - Làm sao anh biết chuyện này?
     - Cô đã nói với người tổ trưởng sản xuất ngày hôm kia, khi các vị đi qua trước ngăn chuồng, rằng có một cơ hội như thế. Nhưng tôi cũng rất quen với các quy định có liên quan ở đây, bác Senki ngày xưa cũng hay xả rác lên người tôi các tờ công báo Hungari.
     Thạc sĩ Barta Edit thở dài một cách buông xuôi:
     - Thôi được rồi, ngoài ra anh còn muốn gì nữa không? Tôi định nói cho bản thân anh.
     - Trước mắt tôi chưa có yêu cầu gì cho bản thân, trước hết tôi muốn chứng tỏ. Nhưng tôi tin chắc rằng, sau này khi có tặng thưởng thì những người đứng ở đầu hàng sẽ phải là những người đã đặt lên chiếc bàn lớn của chung nhiều nhất.

*

    Trong chuồng Józsi hành xử, cũng giống y như các chú lợn bột khác, suốt ngày chỉ thơ thẩn và ăn, vừa cố gắng hòa nhập vào trong bầy đàn, và chú ý xem các bạn của mình ủn ỉn những chuyện gì. Dù có cố gắng thế nào, nó chỉ có thể chuyển đi rất ít tư liệu về trại nuôi lợn, nó báo cáo những kêu ca nhỏ nhặt của bọn lợn bột, như người ta để các lợn nái quá xa bọn chúng, và hiếm khi được bú mớm, những gã chăn lợn rửa ủng ngay vào trong máng nước uống. Công việc như thế không làm thỏa mãn được khát vọng thăng tiến của Józsi.

     Dãy chuồng, nơi người ta nuôi những chú lợn đực lớn tuổi, hứa hẹn là một khu vực săn bắt trù phú hơn nhiều, Józsi yêu cầu được chuyển sang đó. Tuy nhiên điều đó có thể gây ngờ vực, nếu như người ta không có lý do để chuyển Józsi còn đeo số lợn bột sang đám súc vật hai-ba tuổi, nên bằng mọi cách phải ngụy tạo ra một cái cớ. Chú lợn bột nhiều lần chống đối lại những người chăn lợn, kêu eng éc, cắn vào tay họ, như thế mọi người đều thấy hợp lý việc đuổi cổ Józsi ra khỏi đám lợn bột như một tên bất kham.

     Bọn lợn đực lớn tuổi cũng đã được biết về vụ việc, đa số có ý kiến rằng Józsi hành xử quá táo bạo, và sớm hay muộn cũng bị trừng phạt, nhưng cá tính mạnh mẽ của nó đã tạo được một mối thiện cảm, bọn lớn tuổi chấp nhận chuyện trò với nó như với một kẻ có thể tin cậy tuyệt đối. Chú lợn khiêm tốn thoái thác, nhưng lại dỏng tai lên nghe ngóng.

    Một chú lợn đực lớn tuổi nhập khẩu từ Yorkshire thường kể về thuở còn là lợn bột ở Anh, về các ngăn chuồng có trang bị máy điều hòa nhiệt độ, về vô tuyến truyền hình, về cám có trộn vỏ cam với chuối. Józsi trong một báo cáo ngay sau đó đã đề nghị phải thuyên chuyển gấp chú lợn đực yorkshire, trước khi lan truyền trên diện rộng quan điểm cho rằng ở phương Tây các chuồng lợn dễ chịu hơn, và chế độ ăn tốt hơn.

     Trong công ty cũng có nhiều ý kiến tranh cãi về cái gọi là "những con lợn nái ma". Lúc đầu người ta còn đưa lợn đực đi giao phối với những con lợn nái thật, người ta để lợn nái dưới một cái khung gỗ có bồi một tấm da lông, sao cho chỉ có phần hạ bộ của chúng lộ ra - người ta gọi các khung gỗ này là những con lợn nái ma -, và những con lợn đực phải nhảy lên khung gỗ này. Nhưng do các chuyên gia cho rằng việc thụ tinh nhân tạo sẽ hiệu quả hơn, sau đó người ta không đặt lợn nái ở đó nữa, bọn lợn đực chỉ nhảy lên khung gỗ rỗng không, những người chăn lợn chỉ việc hứng lấy tinh dịch tiết ra vào cốc thủy tinh. Người ta không bảo dưỡng các con lợn nái ma chu đáo, xương dần trơ ra, lông cừu dán trên đó cũng tã dần đi. 

    - Ít nhất họ cũng phải đặt một chút da lông lên lưng nó chứ - các chú lợn đực nổi giận -, ít ra cũng phải để cho chúng ta có chút ảo tưởng nào đó. Thằng Kerekes đi mà "ấy" con lợn nái gỗ với cái bụng phệ của hắn!- và thực tế chúng không còn muốn nhảy lên cái thứ đồ ma ấy nữa.
     Józsi báo cáo chuyện này với những người có trách nhiệm, họ nhanh chóng thiến luôn những chú lợn đực to mồm nhất.

     Thường xuyên có nguy cơ khuấy động lên sự nghi ngờ, và Józsi sẽ bị bại lộ, vì thế người ta tổ chức việc nộp báo cáo đặc biệt cẩn thận. Nếu chú lợn bột muốn báo cáo việc gì đó, nó sẽ giả vờ ốm, nuốt luôn một mẩu xà phòng được trữ sẵn cho mục đích đặc biệt này, nó nằm ngửa ra và thở dốc miệng sùi đầy bọt. Kerekes nhấc nó ra khỏi ngăn chuồng, mang đi trong tiếng gào thét cảm thông của bọn lợn khác.

     Sáng kiến này là do Józsi tự đề ra, nữ giám đốc quan tâm đến chuyện đó một cách thành thật:

     - Tôi không hiểu, làm sao anh lại nghĩ ra được chuyện như thế này!

     - Bác Senkei thỉnh thoảng cũng đưa tôi vào buồng, tôi nằm bên chân của bác, và xem vô tuyến. Một lần tôi xem một bộ phim nhiều tập của Ba Lan, trong phim đó cũng có một ông mật thám được gài vào đám nô lệ, ông ta cũng giả vờ ốm.

    Thạc sĩ Barta Edit không nhớ được bộ phim nhiều tập này:
    - Tên phim là gì? Nhân vật chính là ai?
    - Không biết, tôi chỉ chú ý đến người mật thám. Người đó đẹp đẽ: béo, đeo kính, hói. Tôi cổ vũ cho ông ta tới cùng.

    Józsi làm việc rất có phương pháp, báo cáo của nó có cả đến các chi tiết, như bọn lợn nói gì về những hỗn hợp thí nghiệm rắc lên trên đồ ăn vỗ béo, nó dựa trên các quan sát của mình đã đặt được cơ sở cho các kế hoạch và phương pháp sản xuất của nông trường quốc doanh Feketetelek, và đạt được những kết quả vượt xa mức trung bình.

     Cuối kỳ vỗ béo Józsi có một nhiệm vụ đặc biệt. Việc đưa lũ súc vật vào lò sát sinh luôn luôn có rất nhiều phiền phức, ngay ở cửa bọn lợn đã cảm thấy mùi máu và bắt đầu giãy dụa, chúng không muốn đi xuống từ xe tải, chúng tấn công vào những người khuân vác, và làm họ bị thương, Józsi cần phải tìm ra một giải pháp nào đó.

     Để có thể gia nhập vào đợt vận chuyển ra lò sát sinh, chú lợn bột đã khiêu khích những người chăn lợn một cách rất ấn tượng, quay đít về phía họ, phì mũi về phía họ, như thế trước mặt các chú lợn khác việc người ta cuối cùng phải thải loại tên vô kỷ luật rất là hợp lý.

     Trên xe tải những chú lợn đực lớn tuổi vây quanh nó vừa tôn trọng vừa trìu mến, nhưng Józsi thể hiện ra là không có gì an ủi được, nó eng éc lên, rằng không muốn sống nhục nhã như thế này nữa, và một cái chết vinh quang còn đẹp đẽ hơn nhiều. Các chú lợn đực lớn tuổi đều tỏ ra xúc động.

     - Chú lợn bột này lẽ ra phải có một tương lai tươi đẹp - chúng nói -, lẽ ra nó có thể trở thành một con lợn vĩ đại.

     Khi xe tải đến lò sát sinh, Józsi ngẩng cao đầu một cách có ý thức chạy trước tiên ra khỏi nền xe tải, các chú lợn khác không thể thấy được, ở ngã rẽ đầu tiên nó biến vào sau một cửa phụ, ở đó Kerekes đã chờ sẵn để mang nó trở lại Feketetelek, về nông trường quốc doanh. Tấm gương của nó có một sức mạnh thôi miên đối với những con lợn khác, tất cả bọn chúng không phản kháng và phó mặc thân mình nằm xoài ra dưới dao mổ. Hôm đó người ta chỉ phải tính trọng lượng thịt trừ hao tối thiểu cho nông trường quốc doanh, và lò sát sinh đã thực hiện vượt kế hoạch.

*

    Đằng nào thì Józsi cũng phải bỏ cách quãng một kỳ vỗ béo, nó cần phải đợi, cho đến khi lứa tuổi đã từng quen biết nó thời là lợn bột qua đi, lứa tuổi đó có thể ngạc nhiên một cách hợp lý, về việc mỗi một mình nó có thể trở về từ lò sát sinh. 

    Để khỏi mất thời gian vô ích, người ta đã dạy Józsi viết-đọc, và để nó đăng ký vào các lớp học khác nhau, vào các chuỗi bài giảng bổ túc kiến thức. Luận văn tốt nghiệp của nó: Phân tích rác gia đình trên quan điểm báo cáo tâm trạng gây được tiếng văng công luận. Nó đã đề ra một điển hình: làm thế nào để tìm kiếm và ráp lại các mảnh vụn của một bức thư bị xé thành chín phía và vứt vào trong ba thùng rác khác nhau. Người ta đề nghị nó hãy ở lại lớp để làm phụ giảng, nhưng Józsi khiêm tốn từ chối:

     - Tôi cảm thấy rằng, chuyên môn chân chính của tôi là công việc thực hành!

    Trên các phiếu gốc của các con lợn khác người ta chỉ ghi rõ ngày giờ sinh, loại và nhiều nhất là tên chủ cũ của con vật, nhưng phiếu của Józsi lại chỉ dẫn với đầy những số liệu đánh số bí mật: 8/1976/III., □2411/9, XY/F - và những cái giống như thế, về các nhiệm vụ và và tính chất của các lớp học mà nó đã hoàn thành. Chỉ có nữ giám đốc và một số đồng sự tin cẩn của cô biết được chìa khóa của các ký hiệu bí mật. 

    Rất nhanh, việc Józsi nhận được một địa vị chính thức trong nông trường quốc doanh đã trở nên tất yếu, tất nhiên là với các ký hiệu ngụy trang kín đáo, về hình thức nó xử lý những vụ việc về gạch của nhóm xây dựng. Nó được hưởng mọi quyền lợi của các nhân viên, vào tháng chín, trước khi bắt đầu công việc, nó tự cho phép mình đi nghỉ hai tuần ở nhà nghỉ tại hồ Balaton (5) của nông trường quốc doanh.

    Thoạt tiên, người ta sắp xếp nó vào một phòng có ba giường, cùng với một cậu kế toán phụ và một gã lái máy kéo, nhưng Józsi không chịu nổi mùi hôi hám kém tắm, trung tiện như pháo nổ suốt đêm và những trò nôn mửa khi say của các bạn. Nó đến gặp người quản lý, và yêu cầu một phòng khác:

    - Tôi nhìn nhận rằng, để có thể phục vụ nghỉ mát của đông người chúng ta phải hy sinh các đòi hỏi về vệ sinh - nó nói -, nhưng ở đây tôi cũng muốn ít nhất được sống ở một mức ít ra cũng gần như ở trại lợn ở nhà. Tôi đánh giá chất lượng ăn uống cao hơn nhu cầu của bản thận, nhưng tôi không tin rằng, ở trại nuôi lợn có gã lợn bột nào dám tự cho phép, việc trước mặt các bạn của mình lại thách đấu một gã lợn bột khác thi đánh rắm, như ở đây đồng chí kế toán phụ Hagymási đã làm với đồng chí lái máy kéo Kovács. Chỗ nào cũng được, nhưng tôi muốn được sống một mình, tôi thấy chỗ rửa bát đằng nào các vị cũng không sử dụng, nếu các vị cho phép, tôi thà được sắp xếp ở chỗ đó. 

     Józsi còn sắp xếp những ngày nghỉ mát theo lịch chặt chẽ. Nó thấy mình béo ra một chút, không tính tới việc trong vụ vỗ béo tiếp theo cần phải giảm cân - bởi vì chính nó phải làm gương trong việc ăn uống trước lũ lợn bột kia -, do đó giờ đây nó đã yêu cầu một thực đơn ăn kiêng, ngay cả món yêu thích là Pepsi Cola nó cũng không tiêu thụ hơn hai mươi chai một ngày. Mỗi buổi sáng, nó chạy một tiếng trên đường đi dạo trong rừng, và đã liều lĩnh đặt mình vào các hiểm họa khác nhau - một gã thợ săn cận thị đã nổ súng vào nó, những chị lợn nái thả rông lại săn đón nó bằng những mời chào tình ái -, Józsi rất lịch sự, nhưng kiên quyết tránh xa bọn chúng.

    Trong ngày nó ẩn mình trong phòng để học tập và nghỉ ngơi, nhưng cảm thấy có nghĩa vụ, mỗi buổi tối phải tham gia vào đời sống xã hội của khu nghỉ dưỡng. Nó ăn mặc rất cầu kỳ, diện sơ mi nylon trắng, với cúc bấm bằng hổ phách Liên Xô, đeo cà vạt to bản hợp thời trang, đeo găng tay lên hay chân trước, chân sau diện giày cỡ giành cho trẻ em, chỉ có quần là phải đặt làm với kích cỡ đặc biệt - phù hợp với các yêu cầu đi bằng bốn chân. Nó cũng bổ sung vào bộ trang phục một số vật trang trí: ghim gài cà vạt mạ vàng, kính gọng đồi mồi dày cộp, đeo lủng lẳng trên cổ bằng một sợi xà tích, cùng với bật lửa chính hiệu của Áo. Nó thoa rất kỹ lưỡng lên da với dung dịch khử mùi hiệu BAC SWEET. 

Thoạt tiên Józsi ngồi trong quầy bar của nhà nghỉ để uống một cốc Pepsi Cola, nhưng các khách khác đã nhìn thấy, họ bắt đầu có những bàn tán có nội dung xúc phạm kín đáo, như "lợn đi ra đồng với chín con lợn bột", và "cứt lợn buồn thiu ơi, mày đen sạm đi rồi đấy"! Mấy gã đánh bài cũng không chịu đựng sự có mặt của nó bên cạnh, mỗi lần quật quân bài xuống bàn chúng nói bằng một giọng mạnh mẽ: "Nào, đến lượt tao quật đây với đồ lợn đen" hay "đỏ".!"

    Józsi chẳng thể làm gì khác hơn là chuồn vào phòng TV, nó xem một chương trình, hoặc đọc sách văn học, thạc sĩ Barta Edit cũng đã bất ngờ xuất hiện trong lúc nó đang đọc sách. Nữ giám đốc cũng nghỉ phép trong khu nghỉ mát, cô không muốn nói chuyện với các cấp dưới của mình - họ cũng chẳng thích nói chuyện với cô –, cô cố tìm cách được yên thân một mình, vì vậy cô lảng vào phòng TV yên tĩnh.

    – Chào buổi tối, Józsi, anh thật là bảnh bao quá đi! – cô nói một cách ngạc nhiên.
    – Ý kiến của tôi là, chúng ta chỉ có thể tính đến sự tôn trọng của người khác, nếu bản thân chúng ta tự tôn trọng mình cả về thân thể và tinh thần.
    – Quan niệm rất đúng đắn. Anh đọc gì đấy?
    – Tôi đang đọc một tiểu thuyết.
    – Nghỉ ngơi một chút à?

    – Không, tôi muốn học tập từ mọi thứ, ngay cả từ cuốn sách này. Tôi không đọc sách như những người trung bình, chỉ lật các trang sách có đối thoại, hoặc tìm các cảnh tình ái, và không thèm quan tâm tới những thứ còn lại, tôi đọc với tinh thần phê bình – Józsi nhấc chiếc bút để sẵn bên cạnh cuốn sách –, tôi thường gạch chân các câu thô thiển hoặc không phù hợp, tôi còn viết ra lề là: "đồ người!"

    – Đồ người?! Có lẽ là đồ lợn chăng?

    – Không, một con lợn không bao giờ viết những thứ như thế, chỉ có con người thôi. Mặt khác, tôi rất bức xúc với việc trong các cuốn sách ở chỗ nào đó họ vu khống một cách tập thể các con lợn. Tôi đã viết như sau, chỉ là phản ứng tức thời - Józsi giở các ghi chép của nó ra –, "yên lặng, như một con lợn đang đái trong ruộng lúa mạch, say như một con lợn, chúng ta luôn phải nhận lợn khi ăn cám, co ro như một con lợn con ghẻ lở, thông minh như một con lợn bột vùng Torda, dí đít vào máng nước”…

Józsi giơ chân trước đeo găng tay lên như thể bảo vệ luận điểm:

    – Tôi không khẳng định rằng, mọi con lợn đều hoàn hảo, các nhận định kiểu này không có cơ sở, ví dụ như nhà văn này sẽ lúng túng, nếu phải chứng minh rằng, lợn bột vùng Torda thực tế, theo cách nói của tôi, là đi giật lùi đến phía máng nước, tôi thấy buồn vì xu hướng này. Không chỉ cần thấy, có những kẻ bẩn thỉu, chúi đầu cả vào rác, cũng cần phải thấy được những chú lợn giản dị, đang mỗi ngày ăn và uống một cách gương mẫu trong các chuồng vỗ béo. Tại sao các ngài nhà văn và nhà báo đáng kính lại không bận tâm tới họ ?!

    – Tôi đồng ý với anh hoàn toàn, Józsi – nữ giám đốc nói –, báo chí phải chịu trách nhiệm về mọi chuyện như thế này. Cho đến khi nào các nhà báo còn viết các bài báo với tinh thần phá hoại thế này, không thể ngạc nhiên về việc tại sao nông trường quốc doanh không thể hoàn thành kế hoạch. Tinh thần hăng hái của người ta sẽ mất sạch, nếu ví dụ như họ đọc được rằng, vì sao chúng ta vẫn chưa hái anh đào từ vụ năm ngoái ?

     Trên TV có nhan đề một bộ phim bằng tiếng Anh hiện lên, Józsi chỉ lên màn hình:

     – Tôi không đồng ý với việc trên vô tuyến chiếu nhiều rác rưởi phương Tây. Rồi người ta lại ngạc nhiên, nếu như lớp trẻ bị sa đọa, nhưng tôi hỏi: các vị thấy gì trước mặt?!

    – Theo anh thì cần phải sản xuất phim về những đề tài thế nào?
    Józsi liếc nhìn nữ giám đốc, nó ngày càng thấy cô quyến rũ hơn.
    – Theo tôi chẳng hạn có thể viết một bộ phim rất hay về một người phụ nữ trẻ tuổi, có năng lực phấn đấu bằng một nghị lực thép để lãnh đạo một nông trường quốc doanh.
     Thạc sĩ Barta Edit đỏ bừng mặt, một thoáng yên tĩnh trôi qua, từ quán bar bên cạnh văng vẳng sang tiếng nhạc.

    – Cô có thích khiêu vũ không? – Józsi hỏi một cách có chủ ý, chiếc chân sau dấu trong chiếc giày số trẻ em của nó bắt đầu động đậy.

    – Không. Vì sao anh lại có ý nghĩ đó?
    – Không có chuyện gì, tôi chỉ quan tâm như vậy thôi.

*

     Józsi còn qua được hai mùa vỗ béo trong các dãy chuồng và ngăn chuồng khác nhau, nói chuyển đi các báo cáo về tâm trạng của lũ lợn, nhưng rồi nó vật lộn với nhiệm vụ của mình một cách khó khăn hơn. Nông trường quốc doanh phát triển, đã xây dựng thêm nhiều trại chăn nuôi lợn mới, một mình Józsi không thể theo dõi tất cả. Thể hình của nó cũng đã làm cho nó không còn thích hợp với công việc này, cho dù có các đợt ăn kiêng dài hạn, nó cũng đã béo hơn bốn tạ, nhìn thấy hình dạng thô kệch của nó, lũ lợn đực lớn tuổi có thể có quyền đặt câu hỏi: thằng cha này đang dở dói làm gì ở đây, khi các lò mổ vẫn còn trống trơn?! 

     Józsi đã phản ảnh tình hình, và với sự chấp thuận của lãnh đạo nông trường quốc doanh, nó lập tức sắp xếp lại công việc của mình. Nó đã xây dựng ra một mạng lưới, kết nạp trong tất cả các chuồng lợn những chú lợn bột, lợn nhỡ, các con lợn đực và lợn nái lớn tuổi đáng tin cậy, có nhiệm vụ báo cáo những quan sát của chúng - để đổi lấy những quyền lợi nhỏ nhặt khác nhau. Sau đó bản thân nó chỉ đi xuống chỗ lũ lợn trong những trường hợp đặc biệt. 

    Mạng lưới này tập trung hoàn toàn hiệu lực vào trong tay của một mình Józsi, bởi vì trong số các nhân viên ở mọi cấp của nông trường quốc doanh, chỉ có mình nó là hiểu được tiếng ủn ỉn của lũ lợn bột đã được kết nạp. Nó được cấp một vị trí văn phòng riêng biệt phù hợp đối với phạm vi nhiệm vụ quan trọng, và ở đó nó phân tích và sắp xếp các báo cáo.

     Ban đầu Józsi còn chuyển tất cả dữ liệu đến cho nữ giám đốc rất cẩn thận đầy trách nhiệm, đi sâu vào từng chuyện bất mãn và vô kỷ luật nhỏ nhặt nhất. Nó nghĩ rằng sẽ được khen và tưởng thưởng, nhưng vô cùng kinh ngạc khi thạc sĩ Barta Edit nhận các báo cáo một cách miễn cưỡng: 

    - Anh luôn nhìn thấy những bóng ma, Józsi, anh chỉ nhận thức được những cái lỗ trong cả cục pho mát- cô không hài lòng lật qua lật lại những tờ giấy đánh máy - Hãy nghĩ mà xem: nếu tôi công bố với các cấp trên của tôi, cả đống khó khăn, thiếu sót này, sẽ hình thành ý kiến thế nào về ​ công tác của tôi? ! Tôi không bảo anh phải tô vẽ dữ liệu, nhưng phải cố gắng có một cách nhìn toàn diện, khách quan hơn. Phải biện chứng, anh Józsi thân mến, phải biện chứng! 

    Dù rất khó khăn, Józsi, rút cuộc cũng nhận thức được người ta muốn điều gì từ nó, trong một cuốn sổ tay, mà nó thường ghi chép giải thích ý nghĩa của các từ nước ngoài, nó ghi vào "biện chứng = chỉ có cái tốt", sau đó các báo cáo của nó chỉ tường trình về sự hài lòng toàn diện và việc chấp hành kỷ luật gương mẫu. Lợn nhỡ và lợn thịt thuộc mạng lưới nó đã đề xuất từ dưới lên các sáng kiến: "Rút ngắn thời gian vỗ béo và tặng số tiền tiết kiệm được để xây dựng các trại chăn nuôi lợn mới", hoặc: "Hãy giúp cho công việc những người chăn lợn dễ dàng hơn - hãy hoàn thành công việc vĩ đại của chúng ta trong một đợt bốc xếp hàng!"

     Giờ đây Thạc sĩ Barta Edit đã có vẻ hài lòng, cô không cần đọc mà ký và chuyển ngay các báo cáo, vỡ vạc từ điều này mà Józsi đã không phải nhọc lòng nữa, nó chuẩn bị sẵn ba loại văn bản cơ bản, và luân phiên nộp, chẳng có ai để ý đến việc trùng lặp. 

     Nó vẫn tiếp tục xem xét rất cẩn thận các dữ liệu nhận được từ mạng lưới, chọn lọc và lưu trữ các tin tức đáng chú ý. Trong một thời gian ngắn nó đã thu thập được hàng tá dữ liệu buộc tội tất cả các lãnh đạo của nông trường quốc doanh, cả một hồ sơ đầy đủ về thạc sĩ Barta Edit - nó đánh dấu hồ sơ bằng mật hiệu "Thợ đóng giày", nhưng trước mắt nó không cố thử nghiệm việc dùng số tư liệu này. 

*

    Khi nông trường quốc doanh xây dựng bốn ngôi nhà công vụ ở Feketetelek, Józsi cũng đã đăng ký một ngôi. Theo quy định danh sách của các bên đăng ký cần phải treo trước sảnh của tòa nhà văn phòng, tên của Józsi cũng có ở đó: "Feketetelki József - nó chọn tên của nơi sinh làm họ, nghĩ rằng, việc gắn kết này sẽ tạo ấn tượng tốt đẹp cho nhiều người - Trưởng phòng, công nhân." 

    Józsi biết được từ nhiều nguồn tin khác nhau rằng chủ tịch ủy ban phân phối nhà, chính là người đang phụ trách phòng chuyên môn về vỗ béo lợn của nông trường quốc doanh, có ý muốn từ chối yêu cầu của nó. Józsi lấy ra tập hồ sơ của mình, tìm kiếm tư liệu về ông trưởng phòng này, và đã tìm thấy rất nhiều dữ liệu đã để lộ ra, nó vừa nghiên cứu vừa ủn ỉn một cách hài lòng. 

     Nó gõ cửa gã trưởng phòng chuyên môn vỗ béo lợn, ngồi xuống cạnh hắn, chỉ yêu cầu một ly cà phê đen, bỏ vào đó saccharin (6) thay đường, và vỗ bụng vui vẻ một cách có ngụ ý:
     - Thật phí công toi, chủ nghĩa xã hội!
     - Anh nghĩ đi đâu thế, anh Józsi thân mến?
     - Hôm qua tôi vừa nghe được một thủ thuật ở đâu đó, tôi nghĩ, tôi sẽ kể cho anh nghe, để anh cũng được cười. Anh có biết, làm thế nào có thể biến một chú lợn bột ba tuần tuổi thành một con lợn to béo mập?
     - Vậy thì có lẽ chúng ta hãy đánh cho nó sưng lên - người trưởng phòng nói, hơi lúng túng với nụ cười khó chịu. Joe cười hô hố:

     - Đánh cho nó sưng lên? Hay quá! Thủ thuật mà tôi nghe được, không được buồn cười như vậy, bởi vì nó phức tạp hơn nhiều. Trong nông trường quốc doanh đang nói tới - cũng giống như ở chỗ chúng ta - việc chăn nuôi được tiến hành theo ba mức đóng kín: lợn bột, lợn nhỡ, lợn thịt, có một tay trưởng phòng đã lợi dụng được điều này. Nếu một lợn nái đẻ được mười một con lợn bột, hắn sẽ ghi sổ là có một chú lợn bột đã chết lúc sơ sinh - điều này được chấp nhận theo tiêu chuẩn thống kê trung bình - thế là có một chú lợn bột thừa ra so với số lợn. 

     - Và hắn đã bán đi chứ gì?

    - Hắn sẽ kiếm được gì? Vài trăm phô rint. Anh chàng của chúng ta không quá khiêm tốn, như anh đâu, hắn ta muốn nhiều hơn. Hắn chọn ra trong số lợn bột một chú cứng cáp nhất, và đặt nó vào chỗ lũ lợn nhỡ, vì vậy bây giờ hắn đã có trong tay một chú lợn nhỡ thừa ra. Phần còn lại, tôi cho rằng, anh đã tự nghĩ ra được rồi! 

     - Tôi chịu cứng.

     - Hắn sẽ bỏ con lợn nhỡ to nhất vào đám lợn thịt, hắn đã đưa về nhà một con lợn béo thừa ra so với số lợn trong sổ, và hắn đã bán đi. Hay đấy chứ nhỉ? Tôi thường hay quên những chuyện tiếu lâm thế này, vì thế tôi đã viết cái thủ thuật này lại cho mình cùng với tên của thằng cha trưởng phòng - Józsi phất phất trong tay một thẻ giấy -, anh có muốn có cái này không? 

    - Tôi rất muốn - gã trưởng phòng nói đầy hy vọng -, hết bao nhiều tiền?
    - Anh nghĩ gì thế ... chỗ bạn bè với nhau ấy mà?! Để hôm nào ăn mừng nhà mới tôi sẽ đưa cho anh nhé. Tôi cũng xin trân trọng mời anh trước.

    Józsi bài trí ngôi nhà mới của mình với phong cách thẩm mĩ tỉ mỉ và ấm cúng: trong tiền sảnh nó đặt làm một cái gãi lưng đặt trong một cái khung theo phong cách đồn điền, để nó có thể cọ lưng vào đó khi nào muốn. Trong phòng, nó mua tủ tường Đông Đức, và ghế bành bọc da giả, nó đặt lên các kệ một vài đồ trang trí nho nhỏ: bình tráng men xanh, các cốc vại Miska trang trí theo kiểu dân gian, hộp mời thuốc làm theo hình con lừa, cây đèn đứng, trên đó tạc một gã say đang bám vào cột đèn. 

    Trên mảng tường chính nó treo bảng tên các học viên của khóa đào tạo về báo cáo tâm trạng, trên tấm bảng này, theo quan điểm đã được thống nhất, mọi người đều mang tên khác và ảnh một người lạ, chẳng hạn Józsi được gọi là T. Árpád, và phía trên tên của nó có dán ảnh một gã đàn ông cao lớn tóc chải lật sang một bên.

    Để giảm bớt chi phí, nó kiếm về một số các thiết bị gia dụng từ nông trường quốc doanh. Nó yêu cầu người ta thanh lý một cái máng uống nước trong trại chăn nuôi lợn, và cho người mang sang bếp của mình, cũng bằng cách y hệt như thế nó cũng có được một cái đèn hồng ngoại để hâm nóng.

    Józsi còn mua một bộ Các kiệt tác của văn học thế giới bọc vải màu xanh lá cây và đỏ, nó đặt lên giá sách tấm thẻ giấy giả da: "Ngay cả bạn cũng không được mượn sách!" - sau đó nó nhìn quanh trong ngôi nhà một cách mãn nguyện.

*

    Trước đây đôi khi nửa đêm vẫn thấy Józsi bên bàn làm việc, nhưng bây giờ nó chỉ đến nơi làm việc trong thời gian bắt buộc. Nó không nhận làm công tác xã hội, khi một ngày thứ bảy người ta gọi nó đến giúp xây dựng nhà trẻ của nông trường quốc doanh, Józsi kiên quyết từ chối:

    - Tôi chỉ có một ngày thứ bảy trong tuần!
    - Tuy nhiên, hy sinh cho thế hệ tương lai ...

    - Chúng ta xây dựng chủ nghĩa xã hội chủ yếu là cho bản thân, chỉ sau đó mới cho thế hệ tương lai. Bên cạnh đó, tương lai đã làm gì cho chúng ta, mà có quyền đòi hỏi sự hy sinh của chúng ta?!

Nó đã ghi danh vào một khóa học, và học xong lái xe, theo yêu cầu của nông trường quốc doanh, không cần phải xếp hàng đợi, nó đã nhận được phiếu mua một chiếc Zsiguli (7) . Đi đâu nó cũng lái xe, và dành toàn bộ thời gian rỗi của mình cho chiếc xe, mỗi buổi tối nó đều mặc bộ đồ thể thao, dùng xô nhựa, găng tay bọt biển, các loại hóa chất khác nhau kỳ cọ - đánh bóng chiếc xe.

    Bởi vì nó được tiếng là một nhân vật có ảnh hưởng, có thể giải quyết việc gì mà nó muốn, người ta đã bầu Józsi làm chủ nhiệm của câu lạc bộ ô tô hoạt động trong thị trấn gần đó. Ở đây, Józsi đã đặt chân được vào một tầng lớp cao hơn, nó quan sát kỹ các bạn trong câu lạc bộ, từ cách ăn mặc, nói năng, đến toàn bộ hành vi và cố gắng bắt chước họ. Nó cắt ngắn bộ lông đã trở nên lưa thưa theo lối thể thao, tập uống rượu whiskey, và thậm chí mua cả một con chó. Trong hội này thì boxer đang được coi như loại chó thời thượng nhất, nhưng Józsi thấy loại này quá cao so với tầm vóc của nó, vì vậy nó đã chọn mua một con chó Puli con. Thật không may cho nó, trong con chó Puli con này vẫn còn sót những bản năng chăn gia súc của tổ tiên, đã tạo ra chú ý lớn ở Feketetelek, khi chú chó rượt đuổi Józsi khắp phố Lê Nin, nhiều lần cắn vào chân của nó.

    Chẳng bao lâu, nó đã bán đi chiếc Zsiguli, và mua một chiếc Dacia (8), nó đã mời thạc sĩ Barta Edit đi chuyến đường dài đầu tiên của chiếc xe mới. Từ lần nói chuyện với nhau ở khu nghỉ dưỡng Balaton, quan hệ của Józsi ngày càng trở nên thân mật hơn với nữ giám đốc, nó tranh thủ mọi cơ hội, để có thể gặp cô, và nó nhận thấy rằng, thạc sĩ Barta Edit cũng rất có thiện cảm với nói. Józsi quyết định rằng, trong chuyến du lịch sẽ chơi một canh bạc tất tay về việc này.

    – Chúng mình sẽ đi đâu đây? – Józsi hỏi vừa tung hứng chiếc chìa khóa điện.
    – Đâu cũng được, chỗ nào không có đông người quá.
    – Ở Rablóvágás vừa mở một nhà hàng mới. Chúng mình đến xem thử nhé? Nghe nói, luôn có thể ăn được món lòng.
    – Tùy anh thôi.
    Ở nhà hàng, thạc sĩ Barta Edit gọi món gan lợn rán, Józsi hơi đắn đo khi gọi món, rồi yêu cầu mang tới món trứng đúc nấm.
    – Anh chắc hẳn không ăn thịt lợn vì những lý do có tính nguyên tắc, Józsi nhỉ.
    – Edit thân mến, làm sao cô lại nghĩ như thế ?
    – Nhưng không phải là, chúng cũng và anh cũng…

    – Tôi không hiểu, tôi thì có liên quan gì với bọn lợn cơ chứ?! Nếu ở nông trường có thịt tươi, tôi cũng thường mang về nhà một vài cân, nhưng hiện giờ tôi đang lại phải giảm béo – và thay vì bánh mì nó chỉ bày lên bàn mấy miếng bánh bích quy.

     – Chúng ta uống một cốc cô nhắc chứ?
     – Không làm khó anh trong việc lái xe đấy chứ?
    Mặt của Józsi ngoác ra một nụ cười.
    – Sáng cô nhắc, tối cô nhắc, chúng ta sẽ tha hồ mà nhúc nhắc.
Người ta mang ra đồ uống, Józsi uống một ngụm, rồi xoay xoay cái cốc trong tay:

    – Hãy xem nhé, Edit thân mến, tôi biết rằng, tôi không phải là Adonis (9), nhưng có thể tôi có được những đức tính, nhiều khi lại giá trị hơn. Tôi xuất thân từ tầng lớp dưới, xuất thân giản dị, tôi không có được phòng trẻ em riêng, tôi không được dạy các thứ tiếng như các công tử, tôi đã phải chật vật rất nhiều, đã cố gắng cả thời thanh niên, để tạo ra một môi trường sống có đẳng cấp cho bản thân. Hiện giờ, cho dù khiêm tốn, tôi đã có mọi thứ, nhưng vô ích, vì tôi cảm thấy cô đơn – nó nhìn thẳng vào mắt nữ giám đốc. – Tôi đề nghị hợp tác với cô, Edit thân mến, suốt đời chúng mình.

    Nữ giám đốc ngoảnh đầu lại:
    – Tôi không hiểu, anh thử trình bày một cách chính xác hơn xem.
    – Hãy làm vợ tôi, Edit thân mến, tôi hứa, sẽ làm cho cô hạnh phúc, tôi sẽ bế ẵm cô trên cặp chân giò của tôi …
    Người phụ nữ vụt đứng lên:
    – Sao anh lại tưởng tượng thế?! Dù chúng ta nhìn theo cách nào, anh cũng chỉ là một con lợn thôi!
    Józsi tự ái cắt ngang:

    – Ở Mỹ, người ta nói về người da đen bằng cái giọng như thế này đây!

    – Nếu anh quên mất, ai là cái gì, tôi sẽ phải nhét vào đầu anh điều đó. Tôi đã móc anh ra khỏi dãy chuồng lợn, nhưng sáng mai tôi sẽ phân loại anh trở lại thành lợn thịt, và rồi anh ra lò sát sinh mà láo toét, khi họ cắt tiết anh. Rồi sẽ biết tôi sẽ phải trở thành vợ anh thế nào? Đồ lợn đê tiện! – thạc sĩ   Barta Edit nói, và chạy vụt khỏi bàn ăn.

    – Rồi chúng ta sẽ thấy, ai sẽ là người bị cắt tiết! – Józsi lầm bầm, gieo mình vào trong xe, và về nhà. Nó rút từ giá ra tập hồ sơ mang ký hiệu "Thợ đóng giày”, trong đó có chứa các dữ liệu bí mật đã thu thập được về thạc sĩ Barta Edit, nó đọc lướt qua, rồi lấy ra một tờ giấy, và bắt đầu viết.

     " Kính gửi Ban kiểm tra Nhân dân Trung ương!

     Tôi muốn báo cáo về vụ việc của thạc sĩ Barta Edit, giám đốc nông trường quốc doanh Feketetelek. Từ thái độ vô trách nhiệm nghiêm trọng, do thiếu những kiến thức chuyên môn sơ đẳng, cô ta đã gây ra những tổn thất nghiêm trọng cho nền kinh tế quốc dân. Họ đã đầu tư hàng triệu cho các thí nghiệm, sản xuất ra mỡ sấy từ chó …”

      – Chúng ta thử xem, ai sẽ là người bị cắt tiết – Józsi nhắc đi nhắc lại một cách thỏa mãn trong khi viết thư. Sau đó nó sang phòng làm việc của mình, và dùng đường dây "R” để gọi cho một số điện thoại trên Bộ:

     – Bác Gyula, cháu xin báo cáo rằng…

*

    Trích đoạn từ một số báo Nhân dân Tỉnh – hai tuần sau báo cáo của Józsi:

    "Tại nông trường tập thể Feketetelek, những việc làm trái nghiêm trọng đã bị phanh phui, người ta đã cách chức giám đốc thạc sĩ Barta Edit, và đã chuyển vụ việc cho trạng sư với đề nghị truy tố. Ông Feketetelki József, một chuyên gia nổi tiếng đã được bổ nhiệm lãnh đạo nông trường. Giám đốc mới trong khi tuyên bố chương trình hành động đã đặt mục tiêu quan trọng nhất là việc phát triển các phương pháp chăn nuôi lợn…”

Chú thích của người dịch:

(1) Nông trường quốc doanh: Là tổ chức sản xuất theo mô hình xã hội chủ nghĩa, được sử dụng phổ biến tại Liên Xô và các nước xã hội chủ nghĩa tại Đông Âu. Bên cạnh hình thức tổ chức này còn có các hình thức như nông trang tập thể, hợp tác xã và hộ cá thể. 

(2)  Thời đó, do không hạch toán chi phí, việc đầu tư, sử dụng nguồn lực và vật liệu đều rất lãng phí. Ngay cả chuồng lợn cũng xây lớn như chợ.

(3) Thạc Sĩ: Nguyên văn doktor, là văn bằng sau đại học tại Hungari, tạm dịch là Thạc Sĩ, tuy yêu cầu cao hơn mức thạc sĩ ngày nay chút ít.

(4) Phô rint: Forint, đơn vị tiền tệ Hungari.

(5) Hồ Balaton: Một thắng cảnh ở Hungari, nơi có rất nhiều khu nghỉ mát và hầm rượu nổi tiếng.

(6) Saccharin: Một loại hóa chất thay thế đường, chỉ lấy vị ngọt, không có nhiều năng lượng 

(7) Zsiguli: Xe hơi của Liên Xô, sử dụng động cơ theo thiết kế của Fiat, ở Việt Nam và Liên Xô thường được biết bằng tên Moskovich.

(8) Dacia:  Xe hơi của Rumani, hạng sang hơn Zsiguli.

(9) Adonis:  Nhân vật trong thần thoại Hy Lạp, có thân hình lực sĩ, biểu tượng của vẻ đẹp nam tính.